[edsanimate_start entry_animation_type= “fadeInUp” entry_delay= “0” entry_duration= “4” entry_timing= “linear” exit_animation_type= “” exit_delay= “” exit_duration= “” exit_timing= “” animation_repeat= “1” keep= “yes” animate_on= “load” scroll_offset= “” custom_css_class= “”]اقرار چیست و چه شرایطی دارد؟[edsanimate_end]حتما برای شما هم اتفاق افتاده که شنیده اید فردی اقرار کرده است حالا سوال اینجاست که اقرار چیست و چه شرایطی دارد تا آنرا معتبر بدانیم؛ در این مقاله به این پرسش ها پاسخ خواهیم داد
در دادگاه مدنی که البته تعبیر قانونی آن دادگاه حقوقی است برای دفاع از دعوی ویا اثبات حق، از دلیل استفاده می شود؛ به این شک که چنانچه کسی چه شخص حقیقی باشد ویا حقوقی، چیزی را ادعا نماید می بایست آنرا برای دادگاه اثبات کند و برای اثبات لاجرم به دلایل استناد خواهد نمود که از جمله دلایل و به قولی ملکه دلایل اقرار است.
اقرار، اسناد کتبی، شهادت، اَمارات، سوگند و علم قاضی همگی دلایل اثبات دعوی بوده و نیز در اثبات دعاوی کیفری هم کاربرد دارند. در تعریف اقرار می توان گفت اقرار عبارت است از اینکه کسی به حقی برای دیگری خبر دهد که آن خبر در واقع به ضرر خود فرد است. به شخصی که اقرار می کند «مُقِر» و به شخصی که به سود او مقر خبر داده است «مقرلَه» میگویند. نوعاً اقرار با لفظ انجام میشود اما میتواند با اشاره کردن، نوشتن و حتی عمل کردن هم صورت گیرد.
شرایط اقرار
مقر برابر قانون باید بالغ، عاقل، مختار و قاصد باشد. بلوغ برای پسران ۱۵ سال تمام قمری و برای دختران ۹ سال تمام قمری است. اقرار شخص مجنون، در حالتی که جنون (دیوانگی) بر او مستولی شود، شخص مجبور که از روی اکراه یا زور و شکنجه، اقرار میکند و شخص هازل (شوخیکننده) که به خبر دادن موضوعی قصد نداشته باشد و تنها بر مزاح چیزی بگوید، باطل بوده و فاقد اثر است. درمقابل لازم نیست تا مقرله (شخصی که به نفع او خبری داده میشود) بالغ، عاقل، مختار و قاصد باشد؛ ایشان تنها باید بتواند آنچه را که به نفعش اقرار شده است، دارا شود. مثلاً جنین تا زمانی که زنده متولد نشود، نمیتواند ملکی را مالک گردد. حال اگر شخصی اقرار کند که منزلی که در تصرف اوست، ملک آن جنین است، چون جنین در این حالت نمیتواند مالک شود، بنابراین این اقرار هم نمیتواند صحیح باشد.
از طرف دیگر اقرار باید پیرامون موضوعی باشد که عقلا و طبیعتا بتواند اتفاق بیفتد. مثل اینکه در دعوای تشخیص نسب فردی (اثبات رابطه پدری و فرزندی)، شخص ۲۰ سالهای ادعای پدری برای شخص ۲۵ سالهای را داشته باشد، که قاعدتا امکان چنین امری وجود ندارد. در اینجا گفته شده است اقرار باید با اوضاع و احوال قضیه منطبق باشد.
گاهی نیز اقرار، خبر دادن به ارتکاب جرمی از جانب خود شخص مقر است. در اصطلاح عوام گفته میشود که متهم به جرمش اعتراف کرد. اقرار یا اعتراف باید بهصورت روشن و بدون هیچگونه ابهامی صورت پذیرد و قابل ذکر است که اقرار نمیتواند مشروط، وابسته یا معلق به امری باشد؛ مانند آنکه شخص بگوید «من فلان ماشین را به سرقت بردهام بهشرطی که فلانی به این جلسه احضار شود.» این نشان میدهد که میتوان به اقرار در همان حین استناد کرد. البته اقرار مرکب که شامل اقرار و ادعا باشد قابل قبول است مثل اینکه فردی بگوید پول را گرفتم اما برای قرضی که قبلا داده بودم اینجا صرف دریافت پول اشتغال ذمه برای مَقر ایجاد می کند و او باید ادعای خود که همانا قرض داده بودن است را بتواند اثبات کند و الا محکوم به تادیه یا پرداخت پول خواهد بود.
همچنین اقرار در امور کیفری نیز می تواند به عنوان دلیل بکارگرفته شود الیته ضرورتاً اقرار در این جا باید با اوضاع و احوال منطبق باشد و نیز در مورد برخی جرایم صرف یک بار اقرار مثلا در زنا اثبات کننده حد نبوده و باید مقر چهار بار اقرار نماید اما در همه جرایم اقرار اگر مقرون به واقع باشد یعنی باشرایط وقوع جرم همخوانی داشته باشد به عنوان ملکه دلالیل قابل استناد بوده و رای بر اساس آن صادر خواهد شد.